آیا تا کنون به دیتایل سوله و اتصالات آن توجه کرده‌اید؟ آیا به کاربرد سوله و به طور کلی به هدف ایجاد سوله دقت کرده‌اید؟ به نظر شما برتری سوله نسبت به سازه‌های دیگر چه می‌تواند باشد؟
حال می‌خواهیم این سوالات کلیدی را در این مقاله بررسی کنیم، با ما همراه باشید.
سوله و اهداف ساخت
سوله، سازه‌ای فلزی با دهانه‌های طویل به شکل 8 می‌باشد و جهت انبار، آشیانه هواپیما، فروشگاه‌ها، کارخانجات صنعتی، پارکینگ‌ها، تعمیرگاه‌ها، آهن‌فروشی‌ها، سالن‌های ورزشی و دامداری‌ها استفاده می‌شود. این نوع از سازه‌ها به جهت اجرای سریع و اقتصادی مورد توجه همگان قرار گرفته است.
نمونه سوله جفت[/caption] طراحی
سوله‌ها را به سبب سبکی بر مبنای بار جانبی باد طراحی می‌کنند و از تیرهای نامنشوری به دلیل تغییرات لنگر در ستون‌ها و رفترها جهت صرفه جویی در هزینه فولاد مصرفی استفاده می‌کنند. معمولاً در جهت عرضی از سیستم قاب خمشی و در جهت طولی از سیستم مهاربندی همگرا استفاده می‌شود.
3- اجزای سوله
3-1 رفتر (تیر اصلی)
به تیرهای نامنشوری اصلی سوله که تشکیل دهنده قاب‌های اصلی هستند، رفتر می‌گویند.
3-2 مهاربند اصلی قائم
جهت تأمین سیستم مهاربند جانبی معمولاً ازمهاربندهای همگرا استفاده می‌شود که می‌تواند آرماتور، دوبل نبشی، دوبل ناودانی یا لوله باشد.
3-3 لاپه یا پرلین
پرلین‌ها تیرهای فرعی هستند که جهت اتصال قاب‌های اصلی بهم استفاده می‌شوند و وظیفه اصلی آنها تحمل بارهای ثقلی ناشی از سقف سوله می‌باشد که شکل مقطع آنها معمولاً بصورت Z یا U می باشد و با استفاده از پیچ و مهره به رفترها متصل می‌گرند.
3-4 میل مهارهای سقفی یا سگراد
به دلیل اینکه لاپه‌ها (پرلین‌ها) تحت بار ثقلی هستند، کمانش پیچشی جانبی حول محور ضعیفشان بسیار محتمل می‌باشد. به همین دلیل با استفاده از سگرادها به تقویت محور ضعیف آنها می‌پردازیم که معمولاً از آرماتورها به عنوان سگراد استفاده می‌شود.
3-5 استرات
استراتها علاوه براینکه قاب‌های اصلی سوله را بهم وصل می‌کنند، باعث کاهش طول مؤثر کمانش حول محور ضعیف ستون می‌شود که منجر به افزایش پایداری ستون در برابر کمانش می‌شود و آنها را برای بار محوری طراحی می‌کنند. معمولاً در صنعت ساخت و ساز سوله از مقاطع قوطی شکل برای تولید استراتها استفاده می‌شود.
3-6 لاپه جانبی (گیرت)
المان‌هایی هستند در جهت طولی سوله (جداره سوله) که جهت نگهداشتن دیوار سوله به کار می‌روند. این المان‌ها علاوه بر بار ثقلی دیوار بار باد را هم تحمل می‌کنند. وظیفه اصلی لاپه جانبی انتقال بار باد به ستون است که معمولاً از مقطع Z یا U جهت تولید لاپه جانبی استفاده می‌گردد. در سوله‌ها نیروی باد از نیروهای ثقلی بزرگتر می‌باشد بدین دلیل طراحی لاپه جانبی به صورتی است که خمش حاصل از نیروی باد به محور قوی آن و خمش حاصل از بار ثقلی به محور ضعیف آن وارد گردد.
3-7 مهاربند سقف
وظیفه اصلی مهاربندهای سقفی، ایجاد یکپارچگی (صلبیت) کافی در سقف سوله می‌باشد و در انتقال بارهای جانبی نقش بسزایی دارند. مقاطعی که در این نوع مهاربندها استفاده می‌شود، میلگرد می‌باشد. شایان ذکر است که این نوع مهاربندها را بصورت کششی طراحی می‌کنند.
3-8 وال پست
وال پست‌ها به المان‌های قائمی گفته می‌شوند که جهت نگهداری دیوار سوله بکار برده می‌شوند که معمولاً در قاب‌های ابتدایی و انتهایی به عنوان پشت‌بند و کاهش سطح بادگیر ستون‌های اصلی دیده می‌شوند.
3-9 سینه بند
سینه بندها معمولاً جهت جلوگیری از کمانش پیچشی-جانبی بال رفتر در نواحی که لنگر منفی است بکار می‌روند و با پیچ و مهره بال پایینی رفتر (تیر اصلی) را به لاپه یا پرلین متصل می‌کند. اکثر مواقع از مقاطع نبشی برای سینه بندها استفاده می‌شود و برای نیرویی معادل 2 درصد بال فشاری طراحی می‌گردند.
3-10 پی
معمولاً از پی‌های منفرد در سوله ها استفاده می‌شود. دو راه برای جلوگیری از بلندشدگی سوله تحت اثر نیروهای جانبی وجود دارد: 1- در جهت طولی، پی‌های منفرد با استفاده از کلاف کششی بهم وصل شوند. 2- عمق استقرار پی‌ها را افزایش دهیم تا وزن خاک موجود بر روی پی افزایش یابد.
اگر دقت کرده باشید یک ستونک کوتاه (پدستایل) بر روی پی ایجاد می‌کنند زیرا خوردگی ستون فلزی در خاک کاهش و دوام ستون افزایش یابد.
3-11 گاتریا آبرو
جهت هدایت آب باران موجود در سقف به مکان مناسب تعبیه می‌گردد.
3-12 فلاشینگ (ورق پوشاننده)
فلاشینگ جهت پوشاندن نقاط مختلف سقف و جلوگیری از جدا شدن گاتر بکار می‌رود.
انواع فلاشینگ:
1- فلاشینگ نبشی (L شکل با زاویه90)
2- فلاشینگ ناودانی (U شکل با زوایای90)
3- فلاشینگ سه پله (Z شکل)
3-13 پوشش سقف
انواع مختلف پوشش دیوار و سقف عبارتند از:
1- پوشش سوله با ساندویچ پنل
2- پوشش دیواره سوله با ساندویچ پنل
3- پوشش سوله با ورق گالوانیزه به همراه پشم شیشه و توری مرغی
4- پوشش سوله با ورق گالوانیزه به همراه پشم شیشه و کارتن پلاست
3-13-1 انواع پوشش با توجه به نوع کاربری سوله
- سوله های با کاربری بهداشتی و مواد غذایی: پوشش سقف کارتن پلاست و ساندویچ پانل و یا عایق ورق پوشش سوله
- سوله های با کاربری سردخانه ای: پوشش سقف سوله ساندویچ پانل
- سوله هایی که دائماً مورد شست و شو قرار می‌گیرند همچون سوله های کشتارگاه و دامداری و مرغداری بهتر است از پوشش سقف کارتن پلاست و پشم شیشه و ورق استفاده شود.
- سوله‌های خشک و کارگاهی: پشم شیشه و توری مرغی همراه با ورق سینوسی
3-14 اتصالات
در حال حاضر برای ساخت و اجرای سوله‌ها، سوراخ کاری‌ها و ابعاد اتصالات پیچ و مهره‌ای، از قبل به طور دقیق در کارخانه سازنده سوله برش داده می‌شوند و سپس در محل اجرای سازه به قطعات دیگر متصل می‌شود. اتصالات اصلی در سوله‌ها شامل اتصال شانه سوله (گیردار)، اتصال تاج سوله (گیردار)، اتصال لاپه ها به قاب (مفصلی)، اتصال اعضای بادبندی به سوله (مفصلی) و اتصال پای ستون به پی (مفصلی) هستند.
3-15 منابع
- سبز سازه
- مرکز آهن
- پانل مهدی
- نرم افزار تکلا استراکچرز
