
در این مقاله قصد دلایل انتخاب گرایش سازه که یکی از گرایش های کارشناسی ارشد رشته عمران است .

تاریخچه شکل گیری...
تاریخچه شکل گیری مهندسی عمران هنگامی که انسان های اولیه برای شروع تمدن و زندگی روستانشینی خود، برای اولین بار به ساخت و ساز سرپناه روی آوردند تا از گرما، سرما، باران و … در امان بمانند یا برای عبور از عرض یک رودخانه یک تنه درخت را روی آن قرار دادند و به فکر توسعه حمل و نقل زمینی و دریایی افتادند، احتمالا مهندسی عمران شروع به شکل گیری کرد. رشته مهندسی عمران یکی ازشاخههای مهندسی است، که به طراحی، نگهداری و ساخت سازههای مصنوعی شامل جادهها، پلها، کانالها، سدها وساختمانها میپردازد. از لحاظ قدمت، مهندسی عمران پس از مهندسی جنگ، دومین نظام مهندسی بهشمار میآید و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب میگردد.
پس از کارشناسی عمران...
مهندسی محیط زیست، مهندسی ژئوتکنیک، ژئوفیزیک، ژئودزی، مهندسی حمل و نقل، علوم زمین،علوم جوی، مهندسی قانونی، مهندسی شهری، مهندسی هیدرولیک، علم مواد، مهندسی سازههای دریایی، مدیریت سواحل، نقشهبرداری و مهندسی سازه از جمله شاخههای علمی هستند که به بهبود پروژه های مهندسی عمران کمک می کنند.

سازه در مهندسی عمران...
مهندسی سازه، بخشی از مهندسی عمران و مهندسی هوافضا است که دارای حوزه وسیعی است و لذا موضوعات متنوعی را در بر می گیرد. این رشته بیشترین ظرفیت پذیرش را در دانشگاه های کشور دارا می باشد. در این گرایش به اثبات دقیق و معادلاتی وتخصصی به رفتار اتصالات , انواع سیستم های سازه ای مثل سازه های بلند با فولاد نرم (در مهار بند ها) , سازه های اوتریگر دار , سازه هایی با سیستم ترنسفر اسلب یا دال انتقالی , سازه های با میراگر و محاسبه تنشها و نیروهای فعال در سازهها وهم چنین سازه هایی با رفتار غیر خطی .
همچنین انواع مقاطع متغیر به کار رفته در تیر و ستون و مدلسازی دقیق سازه در نرم افزار هایی مثل Abaqus و Etabs & safe و Sap و نرم افزار های دیگر می باشد ،پرداخته میشود. و هم چنین قادر به طراحی وانالیز پلهای بزرگ، تونلها، تأسیسات نفتی، سازههای آبی و سدها، سازههای صنعتی و نظایر آنها میباشد ،
وظایف یک مهندس سازه
واین نکته گفتن ان خالی از لطف نمی باشد که یکی ازاصلی ترین وظیفه های یک مهندس سازه این است که باید درهنگام طرح یک سازه به دو مسئله توجه کند: مسئلهٔ اول بررسی مقاومت سازه در برابر بارهای وارد بر سازه که شامل بارهای زنده، بار باد، برف، انسان، اشیا و بار مرده و بار زمین لرزه و… است که با طراحی سیستم باربر و محاسبه و کنترل مقاومت کافی اعضای سازه در برابر این بارها است. مسئلهٔ دوم بررسی کارایی سازه است یعنی سازه باید فاقد مواردی مانند لرزش و تغییر شکلهای خارج از اندازهٔ مجاز آییننامه باشد. زیرا این موارد در کاربری سازه مشکلزا هستند و باعث مشکلی مانند ترس در کاربران سازه یا مواردی مانند ترک خوردن دیوارها و نازک کاریها میشوند .
با اینکه این رشته اسما اشباع شده اما طراح متخصص همیشه نیاز رشته عمران بوده و هیچ پروژه ای بدون طراح متخصص امکان شروع ندارد . دستگاه مشاور طبق دستور کارفرما به طراحی می پردازد و تخصصی است که بیشتر زمان خود را در دفتر فنی میگذراند.
هدف در دوره تکمیلی
دلایل انتخاب گرایش سازه ، آموزش افرادی است که دارای تواناییهای لازم جهت طراحی و نظارت بر اجرای پروژههای تخصصی در زمینه مهندسی سازه گردند. از آنجا که این فارغ التحصیلان علاوه بر توانایی های یک کارشناس عمران،از نظر علمی و پژوهشی در یک زمینه خاص معلومات بیشتری دارند، بنابراین کارایی بیشتری نیز داشته و ضمن آنکه میتوانند در تمام محیطهای جذبِ فارغالتحصیلان کارشناسی که افرادی با تجربه کم هم میتوانند مشغول به کار گردند و به مرور تجربیات بالایی کسب کنند ولی مهندسان سازه توانایی بعهده گرفتن مسئولیتهای بالاتر و سنگینترعلمی، پژوهشی و اجرائی را نیز دارند واینکه باید به کلیه نرم افزارهای طراحی و اصول طراحی تسلط کامل داشته و نیز پروانه اشتغال مهندسی طراحی از سازمان نظام مهندسی را دارا باشید.
دروس اصلی کارشناسی ارشد و دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دورۀ کارشناسی
تعداد واحدهای مقطع کارشناسی ارشد عمران در تمام گرایشها در دوره پژوهشمحور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایاننامه میباشد. در دوره آموزشمحور گرایش سازه نیز به جای 6 واحد پایاننامه، 6 واحد درس اختیاری (شامل 2 درس 3 واحدی) گذرانده خواهد شد و در درس سمینار بر روی یک موضوع خاص تحقیق میشود. دروس اصلی گرایش سازه عبارتند از:

دینامیک سازه، روش اجزاء محدود و تئوری الاستیسیته به همراه یکی از دروس ریاضیات عالی مهندسی و یا تحلیل غیر ارتجاعی سازه ها همچنین برخی از دروس اختیاری این گرایش عبارتند از:
سازههای بتنآرمه پیشرفته، سازههای فلزی پیشرفته، تئوری صفحات و پوستهها، طراحی ساختمانها در برابر زلزله، اثر زلزله بر سازههای ویژه، نگهداری و ترمیم سازهها، ایمنی در سازهها، طراحی هیدرولیکی سازهها، مهندسی پی پیشرفته، اندرکنش سازه و آب، اندرکنش خاک و سازه، سازههای فضایی، مهندسی پل و …
از دروس مهم مورد نیاز برای این گرایش از دوره کارشناسی میتوان مقاومت مصالح، تحلیل سازهها، طراحی سازههای فولادی و طراحی سازههای بتنی را نام برد.
زمینۀ فعالیت، آیندۀ شغلی و شرکت های عمرانی مرتبط با این گرایش
برای فارغالتحصیلان این گرایش امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری در اکثر دانشگاههای کشور وجود داشته و گرفتن بورس برای ادامه تحصیل در دانشگاههای معتبر خارج از کشور نیز به راحتی امکانپذیر میباشد. فارغ التحصیلان این گرایش پس از پایان دوره دکتری تخصصی میتوانند در دانشگاهها و سایر مراکز علمی و پژوهشی بعنوان هیئت علمی مشغول به کار و تدریس شوند.

از جنبه آینده شغلی میتوان گفت که تقریباً تمام شرکتهای مشاور در زمینه مهندسی عمران نیازمند به کارشناس ارشد سازه هستند و فارغ التحصیلان گرایش سازه میتوانند در این شرکتهای مشاور و یا دفاتر فنی شرکتهای پیمانکاری جذب شوند. همچنین یک مهندس سازه امکان انجام فعالیت به صورت انفرادی در قالب کارهای محاسبه و نظارت را نیز دارد و حتی اگر قصد کار اجرایی داشته باشد، میتواند در کارگاه های شرکتهای پیمانکاری نیز به کار بپردازد.

فرصت شغلی...
با توجه به جامعیت گرایش سازه، بطور کاملتر میتوان گفت که فارغ التحصیلان این دوره زمینه فنی کافی برای احراز مشاغل زیر را دارند و از مهم ترین دلایل انتخاب گرایش سازه است:
- – همکاری با وزارتخانهها و سازمانهای مسئول اجرای طرحهای عمرانی و صنعتی جهت برنامهریزی، طراحی و نظارت بر طرح ها مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، وزارت صنایع، سازمان نظام مهندسی ساختمان و واحدهای عمرانی شهرداریها.
- – همکاری با مهندسین مشاور سازه، معمار، راه و راهآهن و آب جهت مشارکت در طراحی و نظارت بر اجرای پروژههای موضوع فعالیت این مؤسسات.
- – همکاری با مهندسین مشاور صنعتی جهت مشارکت در طراحی و نظارت بر اجرای ساختمانهای صنعتی، کارخانجات، سیلوها و برج ها.
- – همکاری با مؤسسات صنعتی که به نحوی با مهندسی سازه سروکار دارند، جهت مشارکت در طراحی فرآوردهها مانند صنایع دفاعی، کشتیسازی و هواپیماسازی.
منابع: