یکی از سیستم هایی که امروزه برای گرمایش ساختمان ها در حال متداول شدن است سیستم گرمایش از کف است. در این سیستم حرارت از کف ساختمان به سمت بالا حرکت می کند و از طریق دو پدیده ی ترمودینامیکی محیط را گرم می کند: جریان همرفت و تابش انرژی گرمایی.
زمانی که کف یک محیط گرم می شود، هوای نزدیک به آن نیز گرم شده و به خاطر سبک بودن هوای گرم به سمت بالا حرکت می کند. بدین ترتیب هوای سرد از بالا به سمت پایین می آید و این روند (که به آن جریان همرفت گفته می شود) باعث گرم شدن محیط خواهد شد. هرچند تأثیر جریان همرفت در این سیستم کمرنگ تر است و گرمایش بیشتر از طریق تابش حرارتی صورت می گیرد.
تقسیم بندی سیستم گرمایش...
سیستم گرمایش از کف ساختمان به طور کلی سه نوع می باشد: گرمایش با آب گرم، گرمایش با استفاده از جریان الکتریسیته و گرمایش با هوای گرم. سیستم گرمایش از کف با جریان الکتریسیته زمانی به‌صرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم باشد. همچنین به این دلیل که هوا گرمای زیادی را نمی‌تواند در خود نگه دارد، پیاده سازی سیستم گرمایش از کف با هوای گرم را (به ویژه در مناطق سردسیر) توصیه نمی شود. اما به نظر می رسد گرمایش از کف با استفاده از آب گرم روز به روز در حال رواج بیشتری است، به همین دلیل به بررسی ساز و کار و مزایا و معایب این سیستم و مقایسه ی آن با رادیاتور می پردازیم.
مراحل اجرای این سیستم به ترتیب بدین شرح است: انتخاب محل کلکتور، عایق کاری و زیر سازی کف، اجرای لوله کشی، بتن ریزی و اجرای کف پوش.
مزایای گرمایش از کف
تولید گرمای یکنواخت
یکی از مزایای سیستم گرمایش از کف گسترش گرما به صورت یکنواخت در فضای مورد نظر است. برخلاف سیستم های دیگر مانند رادیاتور که با فاصله گرفتن از منبع تولید حرارت از گرما کاسته می شود، در این نوع سیستم در هر نقطه از ساختمان آسایش حرارتی فراهم است؛ به نحوی که افراد در هر قسمت از آن بایستند شرایط دمایی یکسان را تجربه خواهند کرد.
نکته ی دیگر این که در سیستم هایی مانند رادیاتور درصد زیادی از حرارت تولید شده به سمت بالا رفته و در زیر سقف قرار می گیرد. بنابراین دمای هوای پایین خصوصاً نزدیک کف به حداقل می رسد. بدین ترتیب در پاها احساس سرما به وجود می آید. در صورتی که متعادل ترین وضعیتی که برای گرمایش اتاق می توان در نظر گرفت این است که پاهای شما روی کف احساس گرما کند اما هوای بالای اتاق متعادل باشد؛ که این حالت با اجرای سیستم گرمایش از کف امکان پذیر است.
عدم اشغال فضا
از جمله مزایای این سیستم عدم اشغال فضای اضافی در ساختمان است. برخلاف دیگر سیستم ها که وسایل گرمازا در آن ها بخشی از فضای ساختمان را به خود اختصاص می دهند، در گرمایش از کف همچین مشکلی وجود نخواهد داشت.
عدم ایجاد آلودگی
یکی از مشکلاتی که در اثر استفاده از وسایل گرمایشی مانند رادیاتور، بخاری و شومینه ایجاد می شود تولید آلودگی در مکان نصب این وسایل و سیاه شدن سقف و دیوار است. سیستم گرمایش از کف جریان هوای گرم را به صورت تابشی از پایین به سمت بالا هدایت می کند، بنابراین هیچ گونه آلودگی در فضا ایجاد نشده و سقف و دیوارها تمیز باقی می مانند. علاوه بر آن نصب این سیستم در محیط های مرطوب نظیر حمام و سرویس بهداشتی با سرعت بیشتری موجب خشک شدن کف شده و از ایجاد کپک و قارچ جلوگیری می شود.
صرفه جویی در مصرف انرژی
به علت دمای کم سیستم گرمایش از کف و همچنین نوع گرمایش آن (گرمایش تابشی)، میزان مصرف انرژی در این سیستم حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد نسبت به سایر روش های گرمایشی کم تر است .
وزن سبک
لوله های آب گرمی که در کف قرار می گیرند وزن کمی دارند در نتیجه سیستم حرارت از کف نقش موثری در سبک سازی سازه ایفا می نماید.
ثبات در تولید حرارت
در سیستم گرمایش از کف تولید گرما به صورت تدریجی انجام می شود و میزان افت دما ناچیز خواهد بود. به همین خاطر پس از گرم شدن کف، حرارت با ثبات بسیاری باقی می ماند و منتقل می شود.
ارزان تر تمام شدن سیستم گرمایش
هزینه ی گرمایش از کف به مراتب کمتر از رادیاتور می شود (البته در صورتی که قبل ساخت ساختمان در خصوص طراحی آن اقدام شده باشد).
ایمنی بیشتر
حدف وسایل گرمازا مانند رادیاتور و بخاری به خصوص درمهد کودک ها و مکان هایی از این قبیل ایمنی بیشتری خواهد داشت. در سیستم گرمایش از کف این مزیت وجود دارد.
معایب سیستم گرمایش از کف
دشوار بودن اعمال تغییرات
نصب لوله ها در سیستم گرمایش از کف به صورت کف خواب هستند و از اتصالات در نصب آنها استفاده نمی گردد، به همین دلیل بعد از پایان مرحله کف سازی امکان اعمال تغییر در کف وجود ندارد. اگر به هر دلیل خطایی در اجرای لوله کشی صورت پذیرد، تنها راه حل، کندن کف است که بسیار هزینه بر و دشوار است. ولی در سیستم های دیگر امکان تصحیح و رفع عیوب آسان تر و کم هزینه تر است .
امکان یخ زدن و ترکیدن لوله ها
در مناطق سردسیر در صورت خاموش شدن سیستم گرمایشی، در صورت عدم شارژ ضد یخ لازم در لوله کشی گرمایش از کف یا تخلیه بر اثر نشتی ، آب داخل مدار دچار یخ زدگی و ترکیدن می شود و چون لوله ها در کل مساحت کف پخش شده اند باید کل کف ( پارکت ، سنگ و …) کنده شده و مجددا لوله کشی شود . اما در سیستم های دیگر اگر چنین اتفاقی بیفتد فقط مسیر لوله کشی نیاز به ترمیم دارد و هزینه و زمان بسیار کمتری صرف خواهد شد.
طولانی بودن زمان پیش گرمایش
این سیستم از لحظه روشن شدن تا گرم شدن فضا حداقل ۴۸ ساعت زمان لازم دارد که در مقایسه با سیستم های دیگر بسیار کند و طولانی به نظر می رسد.
نیاز به سیستم کمکی
در مناطقی که سرمای هوا زیاد است گرمایش از کف به تنهایی امکان گرم کردن فضا را ندارد و باید از یک سیستم کمکی بهره جست .
احساس داغی در کف پا
گرم شدن بیش از حد کف اتاق ممکن است باعث احساس داغی در کف پا شود.
با توجه به مزایا و معایب خاص سیستم گرمایش از کف و با در نظر گرفتن شرایط هر ساختمان (اعم از نوع منطقه، بودجه و ...) و البته سلیقه ی شخصی می توان از این سیستم یا سیستم های گرمایشی دیگر که شاید هنوز بیشتر جا افتاده اند بهره برد.
