مصالح ساختماني سنتي به دليل تغيير روشهاي ساخت، اهميت يافتن مبحث ايمني، سبك سازي ساختمان ها و حس زيبائي شناختي در گذر زمان دچار تغييرات زيادي شده است، ساليان درازي است كه ديگر از خشت هاي گلي و تيرهاي چوبي به دليل هزينه هاي بالاي توليد و عدم مقاومت مصالح در ساخت ساختمان هاي مدرن استفاده نمي شود. دراین مقاله به هرآنچه درباره ی موزائیک باید دانست اشاره میکنیم.
مواد پلیمری...
مواد پليمري به دليل كاهش هزينه هاي توليد، كاهش مصرف انرژي و قابليت فرم دهي مناسب به سرعت تبديل به جايگزيني براي مصالح سنتي به كار مي روند. اجراي كفپوش هايي بر پايه سنگ و موزاییک علاوه بر انرژي بر بودن در زمان ساخت به دليل كاهش سرعت اجرا و هزينه هاي بالاي نيروي انساني را در معادلات هزينه سربار ساخت بر يك پروژه تحميل مي نمايند،اما باید اشاره کنیمبا این توصیفات یکی از پر استفاده ترین مصالح ساختمانی موزاییک می‌باشد، که متأسفانه در کشور ما هیچ عملی بر روی آن انجام نگرفته است و شما در هیچ کتابخانه‌ای نمی‌توانید اطلاعاتی درباره آن پیدا کنید. اما استفاده از موزاییک در اروپا و بخصوص کشور های ایتالیا و آلمان رایج است. در اینجا سعی برآن داریم تا به بررسی این مصالح ساختمانی(موزاییک) بپردازیم.
موزاییک چیست؟
واژه موزاييك به معني نقش يا تصويري است كه از چیدن تكه هاي كوچك رنگي سنگ، شيشه،سراميك،كاشي و … در كنار يكديگر تشكيل مي گردد. موزاييک کف پوشی است متراکم ، در حقيقت يک جور بتن است که تراکم خود را يا از طريق فشارپرسی و يا از طريق لرزش به دست می آورد و از ماسه ، سيمان ، سنگ دانه، پودر سنگ و آب در ابعاد و طرحهای گوناگون وجود دارد.
به‌طور کلی موزاييک شامل دو لایه می‌شود:
- لایه رویه و یا رنگ موزاییک : این لایه که نقش موزاییک را تشکیل می دهد و در آن از پودر سنگ ، سیمان، آب و از ترکیبات دانه بندی شده و رنگی استفاده شده است .
- لایه زیرین یا نارین: این لایه از موزائیک دارای ضخامت بیشتری نسب به لایه رویه می باشد نقش تحمل فشار را نیز بر عهده دارد. و مانند لایه رویه از سیمان ،آب و ماسه تشکیل شده است.
در واقع از موزاییک به عنوان کف پوشی متراکم برای کف حیاط، کف ساختمان، فرش کف پیاده رو، سنگ فرش باغ و ... استفاده می شود.
انواع موزاییک در بازار
معمولی: از دولایه تشکیل شده و در قالب چدنی یا فولادی ریخته شده، به آن آب داده شده و بعد از خشک شدن ساب می خورد.
تک لایه: با ضخامت 17 میلیمتری، دارای وزنی سبک تر از موزاییک معمولی و مناسب برای پشت بام و سالن ها است و بهترین گزینه برای فرش کردن پشت بام است چون استحکام بالا و جذب پایین آب را دارد.
موزاییک دولایه عبارتند از:
- پلیمری: موزاییک پلیمری کفپوشی است فوق متراکم، در حقیقت یک جور بتن خود متراکم (SCC) است که تراکم خود را از طریق فرایند پلیمریزاسیون (رزین سنگ مصنوعی یا رزین پلیمری) و از طریق لرزش روی میز ویبره به دست می‌آورد و از ماسه، سیمان، سنگ‌دانه، رزین سمنت پلاست (فوق روان‌کننده پلی کربوکسیلات)، رنگدانه‌های شیمیایی و آب در ابعاد و طرحها و رنگهای متنوع تولید می‌شود.
- شسته: 5 ساعت در گرم خانه می ماند تا آب فیزیکی خود را از دست دهد.استفاده از فوق روان‌کننده‌های پلی کربوکسیلاتی در طرح اختلاط واش بتن باعث افزایش مقاومت فشاری و خمشی (به دلیل امکان کاهش نسبت آب به سیمان) و کاهش جذب آب (به دلیل تراکم بالاتر) می‌گردد. همچون موزاییکهای پلیمری می‌توان واش بتنهایی که در فرایند تولید آن‌ها از فوق روان‌کننده‌های پلی کربوکسیلاتی استفاده می‌شود را واش بتن پلیمری نامید.
در ادامه مقاله به هرآنچه درباره ی موزائیک به مواد تشکیل دهنده موزایک می پردازیم.
مواد تشکیل دهنده
- سیمانی: سنگ دانه تزیینی ندارد و شیار و طرح ساده دارد.
- سنگ دار: در سطح رویه، سنگ تزیینی دارد.
- شیار دار: در سطح رویه فرورفتگی و برجستگی دارد.
- پلاکی: اندازه این سنگ ها بر حسب ابعاد موزاییک متفاوت است.
روش تولید موزاییک
- پرسی: فشار ایجاد شده از طریق دستگاه پرس ایجاد تراکم می کند.
- ویبره ای: در فرایند تولید فشاری وجود ندارد و تراکم ها با دستگاه لرزاننده ایجاد می شود.
مشخصات موزاییک مرغوب:
- 1. ترک مویی نداشته باشد
- 2. شبکه ی مویی (ترک های زیاد ) با چشم غیرمسلح قابل روئیت نباشد.
- 3. طول لب پریدگی نباید بیش از 4میلیمتر باشد .
- 4. ممکن است موزاییک بعد ازآب دیده شدن شوره زده و سوراخ های ریزی در سطح آن نمایان گردد، این سوراخ ها نباید از فاصله ی 0.5 متری قابل روئیت باشد .
- 5. لبه ی موزاییک نباید دندانه دندانه باشد .
- 6. رنگ موزاییک در هر سفارش باید یکنواخت باشد.
- 7. پخش دانه های صیقل پذیردرتمام یک سفارش باید به طور محسوس منظم باشد .
- 8. سطح موزاییک نباید پوسته پوسته باشد.
- 9. عمدتاً تابیدگی نداشته باشد.
- 10. سطح شکسته یا اره شده ی موزاییک باید در قشرهای رویه و زیرین یکنواخت باشد ودر مقطع شکسته نباید علائم پوسته شدن و یا حفره هایی که از فاصله ی 1.5 متری قابل تشخیص باشد دیده شود.
نحوه نصب موزائیک:
1. سعی شود نصب موزائیک در آخرین مراحل ساختمان انجام پذیرد ( پس از گچکاری ، اجرای سقف کاذب و...) تا زیبایی کف فرش شده توسط گچ و مواد دیگر از بین نرود.
2. نحوه نصب موزائیک در کف و نما از سه طریق قابل اجرا می باشد:
- نصب با ملات ماسه و سیمان
- نصب با ملات نرم سیمان و خاک سنگ
- نصب چسب کاشی
3. موزائیک های تولیدی 100% گونیا و بدون تلورانس ابعاد می باشد. به همین منظور حتماً بدون درز نصب گردند و یا به صورت 4×4 و 2×4 فرش شوند.
4. جهت زیبایی بیشتر می توانید با برش هایی از موزائیک و یا با استفاده از رنگ های مختلف آن و بکار بردن نوارهای برنزی ، طرح زیبایی رادر کف اجرا نمائید.
5. با توجه به سطح صیقلی موزائیک از نظر ساب، حتماً موزائیک بدون پستی و بلندی نصب شوند تا دیگر نیاز به ساب مجدد نداشته باشند. با این عمل علاوه بر زیبائی هزینه اجرا نیز کاهش می یابد.
6. پس از نصب ، دوغاب نرمی روی موزائیک ها پخش نموده و قبل از خشک کردن آن را سریعاً جمع آوری نمائید تا شفافیت موزائیک ها از بین نرود و تا 48 ساعت از رفت و آمد روی موزائیک خودداری شود.
موزاییکهای آماده
استفاده از موزاییکهای آماده براي خلق محدوده‌ها و عناصر تزييني، روشي مقرون به‌صرفه‌تر براي پوشش كف است. گرچه استفاده از سنگ رایج‌تر است اما براي هرگونه پوشش كف، پس زمينه شبکه شبکه یا مشبک می‌تواند استفاده شود. با تدبيری كه می‌اندیشید، می‌توانید اجزای تزييني موزاییک را درون کاشی‌های سراميك يا حتي درون کف‌پوش‌های چوبي درج نماييد تا در كل نمونه ترکیبی باب میل شما به وجود آيد. دراین مقاله به هرآنچه درباره ی موزائیک باید دانست اشاره کردیم.
