با نگاهی به معماری ادوار مختلف در تاریخ می توان به رابطه مستقیم و عمیق بین نحوه نگرش و ایدیولوژی نسبت به هستی، و اعتقادات مذهبی و فرهنگی در هر زمان خاص پی برد. این درک بدان مفهوم است که نحوه تحلیل و تفکر انسان از هستی در زمان های مختلف متفاوت بود و درشکل گیری سبک طراحی معماری اوبسیار تاثیر گذار بوده و از سویی هر آنچه به عنوان اثرمعماری خلق می شود متاثر از کیفیات روحی و روانی معمار است. در این مقاله به بررسی زندگینامه بهرام شیردل می پردازیم.
زندگی نامه
درست مثل کودکی که نقاشی می کند، از نقاشی وی می توان به حالات روحی، روانی آن کودک در آن زمان خاص پی برد. تحولات عظیمی که در چند قرن اخیر در حوزه تفکر رخ داده باعث شده که هنر هم دستخوش آن تحولات فکری متحول شود. در این تغییرات معماری هم از این قافیه جا نمانده و مقارن با این تحولات دستخوش سبک های مختلف شده است که برخی را مکمل سبک قبلی بوده و برخی دیگر درست نقطه متقابل است به کلی آن سبک های گذشته را مردود می داند. در این مقاله سعی بر معرفی زندگی نامه بهرام شیردل و آثار آن داریم.
بدو تولد
بهرام شیردل یکی از معماران برجسته ایرانی است که در ۳۱ خرداد سال ۱۳۳۰ در تهران چشم به دنیا آمد. او مدت کوتاهی زیر نظر یک معمار ایرانی در اصفهان به فعالیت پرداخت و سپس برای ادامه تحصیل به کانادا رفت و در سال ۱۹۷۸ میلادی از دانشگاه تورنتو در رشته کارشناسی حرفه ای معماری فارغالتحصیل شد؛ اما شوق به ادامه تحصیل باعث شد تا به ایالت میشیگان آمریکا سفرکند و از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲ دوره کارشناسی ارشد حرفه ای معماری را در آکادمی هنر کرنبرگ زیر نظر استاد برجسته معماری دنیل لیبسکیند با پایاننامه ای درباره بافت تاریخی اصفهان با عنوان کشور تماشاچی به پایان برساند.
بهرام شیردل در زمینه معماری میان رشته ای و فلدینگ در عرصه بین المللی کار و تلاش کرده و با معماران مطرح دنیا همکاری کرده است. او همچنین در عین دریافت مدال های «کریستوفر ورن» از کانادا و مدال طلای شهرسازی از چین، سابقه تدریس در دانشگاه های آمریکا و ریاست گروه طراحی ارشد دانشگاه لندن را نیز در کارنامه خود دارد.
اولین فعالیت حرفهای او
اولین فعالیت حرفهای او همراه با تاسیس دفتر معماری " مهندسان مشاور آکس رونو " در لسآنجلس بود و پس از آن دفتر دیگری با عنوان " مهندسان مشاور شیردل و کینیپس " در شهر لندن به فعالیت خود ادامه داد و همچنین این دفتر در ایران با عنوان " مهندسان مشاور شیردل و همکاران " در تهران از ۱۳۷۶ خورشیدی فعالیت معماری خود را ادامه داد.
او در سالهای ۱۹۹۳–۱۹۹۶ مدیر برنامه تحصیلات تکمیلی طراحی در مدرسه معماری انجمن معماری لندن بوده است و در دانشگاه هیوستون، تگزاس، مدرسه عالی طراحی دانشگاه هاروارد، موسسه فناوری جورجیا، دانشگاه شیکاگو، دانشگاه میامی، دانشگاه ایالتی اوهایو، مؤسسه معماری کالیفرنیای جنوبی و دانشگاه آمریکایی شارجه، امارات متحده عربی، دروس طراحی و تئوری تدریس کرده است. او پس از بازگشت به ایران برای مدتی در دانشکده معماری دانشگاه آزاد همدان تدریس کرد.
سبک طراحی آثار او
- استفاده از دیاگرامهای هندسه فولد
- استفاده از دیاگرام فرم آثار هنری
- استفاده از دیاگرام فرم بدون مرکز
پروژههای بهرام شیردل
- پروژه کتابخانه اسکندریه در مصر
- تالار همایش “نارا ” در ژاپن
- دو پروژه موزه ملی آب ایران
- کتابخانه کانسای ژاپن
- طرح مسابقه پدیده کیش در ایران
- موزه ملی اسکاتلند
- طراحی شهری در متاپولیس لوسآنجلس
- مرکز تجاری شیراز بین سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵
- موزه بزرگ مصر سال ۱۳۸۱ خورشیدی
- ساختمان مرکزی دفتر همکاریهای فناوری ریاست جمهوری در تهران سال ۱۳۸۰ خورشیدی
- طرح پروژهی کشور تماشاگرها در آمریکا سال ۱۹۸۲
- طرح جامع مرکز شهر لسآنجلس آمریکا ۱۹۸۷
- دریافت مدال نقره «کریستوفر رن» از انجمن صنفی معماران کانادا و نماینده ملکه بریتانیا در سال ۱۹۷۹
- رئیس برنامه طراحی معماری در A. لندن ـ از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶
- دریافت نشان طلا برای شهرسازی شهر جدید شانگلیو در چین (۱۹۹۵)
آثار بهرام شیر دل در ایران
طراحی پدیده کیش
مرکز تجارت جهانی شيراز
در ادامه مقاله زندگینامه بهرام شیردل به افتخارات و دیدگاه این فخر ایران می پردازیم.
جوایز و افتخارات
- دریافت مدال نقره «کریستوفر رن» از انجمن صنفی معماران کانادا و نماینده ملکه بریتانیا در سال ۱۹۷۹
- رئیس برنامه طراحی معماری در.A لندن ـ از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶
- دریافت نشان طلا برای شهرسازی شهر جدید شانگلیو در چین۱۹۹۵
- کسب جوایز پروژه کتابخانه اسکندریه در مصر، تالار همایش "ثارا" در ژاپن
- کسب جوایز مسابقه بانک توسعه صادرات ایران
- کسب جوایز طرح توسعه حرم معصومه
نوشتههای بهرام شیردل
- تولدی دیگر: چیزی که او به جهان من افزود، سرزمینم بود، به بهانه ۶۳ سالگی بهرام دبیری
- معماری برای مردم
- معماری سرزمینی ذهنِ سرزمینی میسازد
دیدگاه بهرام شیردل
به گفته او:«من آدمی هستم که دوست دارم کاغذ بگذارم جلو رویم و معماری کنم، فکر کنم و ایده بپرورانم. هنوز به دست معمار عقیده دارم و اینکه با این دست چه میتواند طراحی کند، بسازد و خلق کند. به مهارتی که از دست میآید، اعتقاددارم اما بهصورت ناخواسته و غیررسمی و حتی تعارفی، من لیدر معماری ایران هستم. اگرچه معماری کشور سازمانی ندارد! باید اینطور بگویم من لیدر معماری ایران هستم اما در سایه. خیلی از معمارانی که من را قبول دارند و من را استاد خطاب میکنند، (اگرچه در دانشگاهی تدریس نمیکنم) ناخواسته این عنوان را به من میدهند».
«معماری من جهان را با تمام خوبی ها و بدی هایش میپذیرد.بدی ها را به خاطر آنکه خوبی ها از درونش خارج می شوند، می پذیرد. شیوه کار من یک سبک نیست، کار من لبه ندارد».
نقدها
بهرام شیردل توجه خاصی به روابط بین فضاها و فضا دارد در نتیجه با توجه به سیر تحول معماری وی میتوان او را مشابه جان هیدک دید که یکی از دغدغههای اصلیاش روابط فضایی و حجمی است.
به باور منتقدانش تا دهه چهارم زندگی در جرگه معماران مولف و مطرح جهان به ویژه در رویکرد فولدینگ محسوب میشود ولی دهه آخر فعالیتش به خصوص ۵ سال آخر، زندگی حرفهای او در هالهای از انزوا فرو رفته است.
در این مقاله به بررسی زندگینامه بهرام شیردل پرداختیم.