حسین امانت از چهرههای آشنای معماری معاصر ایران و طراح اثر ماندگار «یادمان آزادی» است. وی متولد سال 1321 در شهر کاشان و دانش آموختۀ دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او در حال حاضر مقیم کاناداست و دفتر وی در شهر ونکوور واقع شده است. در این مقاله به بررسی زندگینامه و آثار حسین امانت می پردازیم.
بررسی کارنامه...
در کارنامۀ این معمار ایرانی، پروژه های متعددی در کشورهای مختلف دنیا دیده میشود. مهارت منحصر به فرد او در استفاده و ترکیب موضوعات متنوع فرهنگی و ایجاد طرحهای خاص در تمامی پروژههایش دیده میشود.
مشهورترین اثر امانت برج آزادی است؛ از دیگر طرحهای مطرح او در ایران میتوان به سازمان میراث فرهنگی و دانشکده بازرگانی تهران اشاره کرد. در ادامه به معرفی تعدادی از آثار شاخص حسین امانت در ایران خواهیم پرداخت.
1- برج آزادی -1971
در سال 1345 مسابقهای با موضوع طراحی یادمانی برای 2500 سال پادشاهی ایران برگزار شد. طرح حسین امانت که در آن زمان به تازگی از دانشگاه فارغ التحصیل شده بود در این مسابقه برگزیده شد و با نام «برج شهیاد آریامهر» به اجرا در آمد. این بنا که به نمادی قدرتمند برای شهر تهران تبدیل شده است، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به «برج آزادی» تغییر نام داد. وی در طراحی این بنا از معماری گذشتۀ ایران و بناهایی مانند طاق کسری و برجهای تاریخی الهام گرفته است.
برج آزادی که به عنوان نمادی از «ایران مدرن» ساخته شد، یک ورودی نمادین برای تهران است. به بیان حسین امانت، این بنا تصویرگر فرهنگ ایران و داستانی است که در طول تاریخ بر این سرزمین گذشته است.
2- مجموعهای از دانشکدههای دانشگاه شریف -1975
این مجموعه با هدف ایجاد فضاهای سیال، جای دادن به فضاهای مورد نیاز به اقتصادی ترین روش ممکن و درک کردن ساختمان توسط کاربر در حداقل زمان طراحی شده است. این ساختمان ها به شکلی در کنار هم قرار گرفته و گروه بندی شدهاند که بین آنها حیاطهایی محصور(چهارگوش) ایجاد شود. محدودۀ این حیاطها از طریق ردیفهایی از طاق و ستون تعریف میشود. در ترکیب این حیاطها با ساختمان از الگوی مدارس سنتی ایران بهره گرفته شده است.
3- سفارت ایران در پکن، پایتخت چین -1983
سفارت ایران در پکن، نشان دهنده اهمیت تاریخی روابط چین و ایران و تمایل ایران به حضور فیزیکی چشمگیر در پایتخت چین است. این بنا با اشارههایی به معماری ایرانی طراحی شده است. واحدهای این مجموعه برای ایجاد چهار حیاط به هم پیوسته رو به جنوب ایجاد شدهاند. محور بزرگترین حیاط به شکل مورب طراحی شده که با امتداد حوض ها و فواره های پی در پی فضای باغ های ایرانی را یادآوری می کند؛ علاوه بر این چشم اندازی جذاب را از جانب خیابان، خارج از در اصلی مجموعه، ایجاد می کند.
4- مشرق‌الاذکار (عبادتگاه)، آپیا، ساموآ - ۱۹۸۴
این عبادتگاه که در کوهستانی مشرف به شهر ساموآ به عنوان نمادی برای صلح و وحدت واقع شده، برای دعا و مراقبه در اختیار همۀ مردم قرار گرفته است. منظر گرمسیری این شهر، سازههای جالب بومی با پلان باز، فرم هندسی و سقفهای بلند خمیدۀ شیب دار منابع اصلی الهام بخش برای طراحی هستند. باز بودن ساختمان امکان بهره گیری از دید و منظر طبیعی و تهویۀ ساختمان را مهیا میکند.
5- دفتر شخصی او در ونکوور-2009
در این پروژه با توجه محیط شهری و شخصیت منحصر به فرد فرهنگی-تجاری امتداد خیابان گرانویل در ونکوور، بیشتر به عابرین پیاده توجه شده و حجم طوری طراحی شده است که توجه افراد را با ایجاد یک نمای شفاف دو نبش به خود جلب کند. ایدۀ طراحی یک جعبه کریستالی است که به وسیله پوستهای بتنی احاطه شده است. در این پروژه امکان استفاده از نور طبیعی برای همۀ فضاها وجود داد.
در این مقاله به بررسی زندگینامه و آثار حسین امانت پرداختیم.
